Onwettige praktijken bij tandzorgtoerisme

Frieda Gijbels (N-VA): Mijnheer de minister, het parket van Antwerpen is een tijdje geleden binnengevallen in een Antwerps hotel, waar er informatiesessies werden georganiseerd voor tandheelkundig toerisme in Turkije. Die praktijken zijn niet nieuw en er wordt volop voor geadverteerd op verschillende websites. Ik heb er een aantal gevonden, zoals Dental Travel België, Medical Travel en Esthetic Airlines. Soms wordt er nazorg aangeboden in België, maar soms wordt daar helemaal geen melding van gemaakt. Eerder zelden is het duidelijk wie de tandartsen precies zijn. In 2019 ondervroeg ik minister De Block daarover. Ze kondigde toen een kadaster aan, waardoor elke potentiële patiënt zou kunnen opzoeken of een zorgverstrekker de nodige opleiding en beroepsbekwaamheden had, want die op zijn minst twijfelachtige, maar waarschijnlijk ook onwettige praktijken bleken zich toen ook uitsluitend in Vlaanderen te situeren. Graag stel ik u hierover de volgende vragen. 

Volgens de kwaliteitswet moeten zorgverstrekkers hun bijzondere beroepstitels kenbaar maken als ze informatie over hun praktijk verspreiden. Dat gebeurt dus duidelijk niet altijd. Vaak vindt men niet eens de namen van de artsen of tandartsen op websites. Zou het volgens u niet nuttig zijn als daarenboven ook het RIZIV-nummer of het visum vermeld moet worden op de website en sociale media, zodat duidelijk is of zorgverstrekkers hun beroep in België mogen uitoefenen? 

Hoever staat het met een gedetailleerd kadaster van zorgverstrekkers?

Hoeveel van dergelijke praktijken werden ontdekt en onderzocht? Door welke instantie werden ze opgespoord?

Kunt u ook verduidelijken over hoeveel gevallen het gaat per provincie? 

Wat waren exact de overtredingen die de artsen of tandartsen ten laste werden gelegd? 

Gaat het vooral om tandheelkundig toerisme richting Turkije of gaat het ook om andere landen? 

Hoe komt het volgens u dat die praktijken vrij openlijk online adverteren en toch zo moeilijk aan te pakken zijn?

Minister Frank Vandenbroucke: hoe vindt men informatie over de namen van tandartsen of artsen op de websites? Zou het niet nuttig zijn als ook het RIZIV-nummer of het visum op de website en in sociale media wordt vermeld? Het artikel 31 van de wet van 22 april 2019 over de kwaliteitsvolle praktijkvoering bepaalt dat de gezondheidzorgbeoefenaar die informatie in verband met zijn gezondheidsberoep onder de aandacht van het publiek brengt de specifieke beroepstitels die hij of zij bezit moet vermelden. Bovendien kan de patiënt op de website van de FOD volksgezondheid gemakkelijk het register van de gezondheidswerkers raadplegen. Dat zal aangeven of de beroepsbeoefenaar tot wie hij zich richt gemachtigd is om op het Belgische grondgebied te werken. In dit specifieke geval is het vermelden van het RIZIV-nummer minder van tel, aangezien de patiënten in principe weten dat ze zich wenden tot een buitenlandse beroepsbeoefenaar die zich buiten België bevindt en die buiten België werkt. Ik moet erop wijzen dat de promotie van zorg in het buitenland aan Belgische patiënten niet strafbaar is. De promotie moet wel voldoen aan alle regels inzake economische praktijken en mag niet met illegale uitoefening gepaard gaan. Hoever staat het met een gedetailleerd kadaster van zorgverstrekkers? Het register van praktijken, zoals gedefinieerd door de wet op de kwaliteitsvolle praktijkvoering, is nu al operationeel. Via een samenwerking tussen de FOD volksgezondheid en het RIZIV is MyRIZIV omgevormd tot ProGezondheid. Dat is een portaal waarop elke zorgverlener met een visum kan inloggen en zijn profiel kan aanvullen en valideren.

ProGezondheid gaat verder dan het register en verzamelt naast de beroepstitel en de locatie ook de contactgegevens, de noodcontactgegevens en alle informatie vanuit het RIZIV. Die gegevens zullen binnenkort ook beschikbaar zijn voor de burger via de zoekmotor HealthPro. De burger zal dan alle gegevens met betrekking tot een zorgverlener kunnen opzoeken. 

Hoeveel van dergelijke praktijken werden ontdekt en onderzocht en hoeveel per provincie? Ik kan u geen precieze cijfers geven, omdat de Federale Toezichtcommissie alleen bevoegd is om gevallen van illegale praktijken te onderzoeken en de feiten vast te stellen, indien nodig in samenwerking met Economische Inspectie en het openbaar ministerie. De strafrechtelijke procedure valt dan onder de verantwoordelijkheid van het openbaar ministerie. De Federale Toezichtcommissie heeft dat soort voorvallen al meermaals gemeld aan het openbaar ministerie en de Economische Inspectie, maar ik kan dus niet zeggen welke juridische stappen er dan zijn ondernomen. Het fenomeen treft vooral de grote agglomeraties van Vlaanderen – Antwerpen, Gent enzovoort – en Brussel.

Wat waren de overtredingen? Het promoten van zorg in het buitenland bij Belgische patiënten is niet strafbaar. Die promotie moet wel voldoen aan alle regels inzake economische praktijken en ze mag niet gepaard gaan met de illegale uitoefening van het beroep in België.

Gaat het vooral om tandheelkundig toerisme richting Turkije? Volgens mijn diensten is Turkije een vaak voorkomende bestemming, maar het gaat ook om landen in Oost-Europa en NoordAfrika. 

Inzake het online adverteren herhaal ik dat het promoten van zorg in het buitenland aan Belgische patiënten niet strafbaar is. Wat wel strafbaar is, zijn oneerlijke economische en illegale praktijken, in het bijzonder de consultatie of het opstellen van zorgplannen door beroepsbeoefenaren die niet gemachtigd zijn om in België een gezondheidszorgberoep uit te oefenen. De moeilijkheid ligt in het vaststellen van de strafbare feiten door middel van bevindingen ter plaatse.

Frieda Gijbels (N-VA): Dank u wel, mijnheer de minister. Het is natuurlijk een goede zaak dat er al zoekmotoren bestaan om zorgverstrekkers na te trekken en om te kijken of die wel gemachtigd zijn om hier zorg te verlenen. Het probleem is ook dat de patiënten of de modale burgers zich er niet van bewust zijn dat die zoekmotoren bestaan. Dat zou dus wel eens onder de aandacht moeten worden gebracht. U zegt dat het niet verboden is om promotie te maken voor zorg in het buitenland, maar vaak ziet men niet eens wie de zorg verleent, zelfs al gebeurt dat op locaties in Vlaanderen. Dat is problematisch, want dan kan een burger niet opzoeken of een persoon wel de juiste kwalificaties heeft. Er is dus nog wel wat werk rond het informeren en sensibiliseren van de bevolking. Natuurlijk moet ook gehandhaafd worden wat wettelijk bepaald is. Er is al heel veel bepaald, bijvoorbeeld dat men zijn kwalificaties moet vermelden. Als dat echter niet gebeurt en er wordt niet ingegrepen, dan zullen die praktijken, die nu al tientallen jaren bestaan, niet direct uitgedoofd zijn.

Bekijk het fragment: https://media.dekamer.be/media/index.html?language=nl&sid=56U0359&offse…