De evaluatie van het coronabeleid door de OESO - Mondelinge vraag aan premier De Croo

Commissie Binnenlandse Zaken 7 november 2023

Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de eerste minister, ik weet niet waarom deze vraag precies naar u doorgestuurd is. Eigenlijk is het een vervolgvraag op vragen die ik daarover eerder al aan minister Vandenbroucke stelde. Het is nu bijna vier jaar na het uitbreken van de pandemie.

Wij vragen al vele jaren naar een evaluatie van de aanpak van de coronacrisis, zoals die in verschillende landen al ruime tijd gemaakt is en nog altijd gemaakt wordt. Een jaar geleden kondigde minister Vandenbroucke naar aanleiding van een vraag van ons aan dat er eindelijk zou worden gestart met een evaluatie door de OESO. Dat was in november 2022.

Wij hebben echter nog steeds geen zicht op hoe het staat met die evaluatie. In welk stadium zit die? Wanneer kunnen wij de resultaten verwachten? Is de procedure ergens openbaar toegankelijk, dus ter beschikking voor het publiek? Zullen de resultaten gecommuniceerd worden met het brede publiek? Hoeveel zal de evaluatie precies kosten? Wat wordt er geëvalueerd? Wie wordt bij de evaluatie betrokken? Ik ben benieuwd naar uw antwoorden, mijnheer de eerste minister. Dit is iets waar ik al heel lang op wacht.

Eerste minister Alexander De Croo:

Mevrouw Gijbels, de evaluatie van de OESO bevindt zich in de eindfase. Het is trouwens een keuze van deze regering geweest om te vragen of de OESO die evaluatie wou uitvoeren, omdat het belangrijk is dat wij die extern lieten uitvoeren. Ik kan bevestigen dat wij midden december samen met de verantwoordelijken van de OESO de resultaten van deze evaluatie zullen voorstellen. Het volledige rapport, dat wellicht meer dan 200 pagina's zal tellen, zal publiek worden gemaakt. Er komt tevens een beperkte publicatie van een dertigtal pagina's, die de essentie zal bevatten.

De evaluatie van de OESO kijkt naar drie aspecten: response and recovery, anticipation and preparedness en het eigenlijke crisismanagement. De OESO kijkt dus zowel naar de gezondheidsaspecten als naar de maatregelen inzake het sociaal, economisch en fiscaal beleid, alsook naar de maatregelen die te maken hebben met bijvoorbeeld het onderwijs. Daarvoor zijn heel wat data verzameld.

De experts van de OESO hebben ook zelf de nodige factfinding gedaan, waarna overleg gevoerd werd met de Belgische stakeholders. Er zijn voorlopige conclusies, maar ik wil wachten op het eindrapport, om ze dan te delen. Wij zijn nog in volle dialoog en wij willen een aantal zaken nog verduidelijken. De OESO moet echter in volle onafhankelijkheid haar conclusies kunnen uitwerken. Die zullen ook voorgesteld worden.

Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de eerste minister, het klopt dat wij vier jaar na de start van de pandemie eindelijk een evaluatie zullen krijgen.

Eerste minister Alexander De Croo:

Mevrouw Gijbels, (…). (Geen microfoon.)

Frieda Gijbels (N-VA):

Een evaluatie moet continu gebeuren. De impact van bepaalde maatregelen moet continu geëvalueerd worden. De maatregelen waren heel impactvol voor de hele bevolking. Zij hadden ook op verschillende domeinen een impact, gaande van het mentale welzijn tot de economie. Er zijn heel veel gevolgen geweest voor de bevolking. Er had continu geëvalueerd moeten worden, zodat er ook continu kon worden bijgestuurd.

Het is heel belangrijk om de lessen uit de pandemie te leren, maar niet pas na zoveel jaar. Kijk gewoon naar andere landen. Klik eens op de website van Nederland en bekijk daar hoeveel evaluaties dat land al heeft gedaan. Wanneer u op die site ‘evaluatie COVID-19 aanpak’ intikt, komt u bij 52 documenten uit. Elk aspect van de crisis wordt daarin belicht en geëvalueerd.

Mijnheer de eerste minister, u antwoordt ook niet hoeveel een en ander zal kosten. Ondertussen heb ik echter vernomen dat er een koninklijk besluit is genomen waarin staat dat de OESO 1,6 miljoen euro zal krijgen voor de opdracht. Ondertussen is ook aangekondigd dat Belspo ook nog eens 7 miljoen euro krijgt, om de covidaanpak te evalueren. Er wordt letterlijk gezegd dat de blinde vlekken nogmaals zullen worden geëvalueerd door Belspo.

Mijnheer de eerste minister, er moeten dus wel enorm veel blinde vlekken zijn. Ik begrijp niet goed op welke manier dat kan leiden tot coherente lessen die wij uit de pandemie kunnen trekken.

Het incident is gesloten.