Strategisch plan van Belspo

Frieda Gijbels (N-VA): Mijnheer de minister, in het strategisch plan dat door BELSPO werd opgemaakt voor 2022-2024 is sprake van hervormingen en een moderniseringsoperatie, inclusief een kerntakendebat voor elke component. Ook in de beleidsverklaring van de vorige regering was er sprake van structurele saneringen van de FWI's. Vandaar enkele vragen. Wat is de stand van zaken van de budgettaire saneringsoperatie? Kunt u die toelichten per component? Hoeveel werd er per component gesaneerd? Werden de kerntaken per component bepaald? Kunt u dit toelichten? Is dit openbaar te raadplegen? Hoever staat het strategisch personeelsplan? Kunt u daar iets meer over vertellen? Kunnen we dit raadplegen? Hoever staat het organisatiebeheersingsplan? Hoever staat t het infrastructuurplan? Hoever staat men met de energiebesparingen? Hoever staat het met opleidingsprogramma's inzake leadership? Waar werden deze al uitgewerkt? Wat is uw algemene inschatting van de realisatie van het strategisch plan? Welke werven moeten nog verder worden uitgewerkt?

Minister Pierre-Yves Dermagne: Mevrouw Drie wetenschappelijke instellingen kampen met financiële moeilijkheden. Die zijn onder andere te wijten aan de stijging van de energiekosten, een terugval van het aantal bezoekers in bepaalde musea en leidinggevende functies die te lang niet ingevuld bleven. Voor het KMMA werd een herstelplan opgesteld in 2024 en de begrotingssituatie zou in 2026 in evenwicht zijn. Voor het Rijksarchief moet het plan nog goedgekeurd worden door de staatssecretaris voor begroting, met als doel een gezonde budgettaire en financiële situatie in 2027. Voor het KIK wordt een herstelplan opgesteld. Tijdens het hersteltraject kunnen de historische reserves tijdelijk aangewend worden. De acties uit het herstelplan kunnen voorzien in het stopzetten van minder strategische activiteiten. Het strategisch plan van BELSPO voorziet echter niet in een afbouw van de centrale missies van het wetenschapsbeleid.

Het strategisch personeelsplan is samengesteld uit de verschillende personeelsplannen van de wetenschappelijke instellingen. In 2023 werd een specifiek plan beslist om de gecentraliseerde ondersteunende diensten van de POD te versterken. Dat plan werd grotendeels uitgevoerd, hoewel er enkele selecties waren die geen kandidaat hebben opgeleverd. Ook de plannen van de overige instellingen zijn grotendeels uitgevoerd. Het strategisch plan van de POD beoogt dat de administratie meer zal evolueren in de richting van een procesgebaseerde administratie. Hiervoor dient er in elke instelling een attaché organisatiebeheer te worden aangeworven. Ook de centrale afdeling voor organisatorische controle werd versterkt. Momenteel zijn er onvoldoende geslaagde kandidaten uit de selectie gekomen om elke FWI te voorzien van een attaché organisatiebeheer. Sinds 2024 bestaat er een strategisch platform dat de verschillende Federale Wetenschappelijke Instellingen samenbrengt met de Regie der Gebouwen. Dit gezamenlijk platform pakt de vele gemeenschappelijke uitdagingen aan waarmee de instellingen geconfronteerd worden. Wat energiebesparing betreft, nodig ik u uit om het verslag te lezen dat werd opgesteld door mijn collega verantwoordelijk voor de Regie der Gebouwen. De energiebesparende mogelijkheden zijn echter beperkt. De temperatuur en

hygiënenormen die vereist zijn voor een goede bewaring van de federale collecties impliceren een zekere constantheid in de energie-uitgaven. De opleidingsprogramma’s rond leadership werden uitgewerkt. In 2024 was er een 360°evaluatie voor alle leden van het beheerscomité. Het bewustzijn over inclusief en participatief leiderschap werd verhoogd en een workshop over welzijnsvraagstukken werd ingericht. In 2025 zal het leiderschapsprogramma worden uitgebreid naar het middenkader van de verschillende entiteiten. Tot slot maakt de algemene evaluatie van het strategisch plan deel uit van de evaluatiecyclus voor de gemandateerde functie. De evaluatie van 2024 is nog aan de gang.

Frieda Gijbels (N-VA): Dank u wel, mijnheer de minister. Het is goed om daar meer zicht op te krijgen. Het is vaak zo dat er plannen worden voorgesteld en uitgerold, maar eigenlijk weten we dan achteraf niet wat er met die plannen precies gaat gebeuren of gebeurd is. Ik hoor dat er al heel wat werk verzet is. Ik had wel wat meer uitleg willen hebben over het kerntakendebat, want dat is essentieel. Als men de Federale Wetenschappelijke Instellingen op de kaart wil houden, dan moeten ze hun meerwaarde kunnen aantonen. Zeker in budgettair krappe tijden is dat belangrijk. Er moet ook geen dubbel werk gedaan worden met de gemeenschappen. Als we de instellingen kunnen versterken, moeten we ze ondersteunen, maar dan moeten ze hun sterktes wel kunnen aantonen. Die zelfreflectie mis ik nog wat, die zou beter kunnen. Wat niet meer in het strategisch plan staat maar wel in de beleidsverklaring van de vorige regering, is dat er ook een verzelfstandiging zou komen van de Federale Wetenschappelijke Instellingen. Ik vind het jammer dat daar niet verder op ingezet is.

Bekijk het videofragment: https://media.dekamer.be/media/index.html?language=nl&sid=56U0327&offset=5217#video