Toenemend gebruik van het Engels in federale gezondheidsadviezen

Frieda Gijbels (N-VA): Mijnheer de minister, sinds eind vorig jaar publiceert de Hoge Gezondheidsraad zijn adviezen blijkbaar uitsluitend in het Engels. Intussen zijn er zeven rapporten op de website verschenen, telkens met de expliciete vermelding dat de teksten alleen in het Engels beschikbaar zijn. Dat roept volgens mij toch vragen op over de toegankelijkheid van die adviezen en de wettelijkheid ervan. Volgens de wet van 18 juli 1966 betreffende het gebruik van talen in bestuurszaken moeten federale diensten hun externe communicatie immers in de officiële landstalen voeren, waarbij het Engels geen toegelaten bestuurstaal is. Aangezien het hier gaat om algemene gezondheidsadviezen, die rechtstreeks het brede publiek aanbelangen, vallen die onder de gebodsbepaling dat ze beschikbaar moeten zijn in het Nederlands, Frans en Duits. Alleen op die manier kan elke burger toegang hebben tot essentiële gezondheidsinformatie in de eigen taal. Mijnheer de minister, bent u ervan op de hoogte dat de betreffende adviezen alleen nog in het Engels beschikbaar zijn? Wat is daarvan de reden? Zijn er ook andere federale gezondheidsinstellingen die dat, wat mij betreft slechte, voorbeeld willen volgen? Acht u dat in overeenstemming met de taalwetgeving? Overweegt u maatregelen om te garanderen dat de adviezen in de landstalen beschikbaar zijn? Zo ja, aan welke maatregelen denkt u dan? Het grote probleem is dat wie het Engels niet machtig is, geen toegang tot de informatie heeft. Deelt u die bezorgdheid?

Minister Frank Vandenbroucke: Het klopt dat verschillende recente technische adviezen van de Hoge Gezondheidsraad alleen in het Engels op de website beschikbaar zijn. Het betreft echter niet alle recente adviezen. Het nieuwe advies over de voedingsaanbevelingen voor de Belgische bevolking werd bijvoorbeeld wel in het Nederlands en het Frans gepubliceerd. Volgens de Hoge Gezondheidsraad is het op het moment niet mogelijk om steeds de juiste taal te hanteren. Dat is het gevolg van een personeelstekort, de steeds urgentere deadlines opgelegd door de aanvragers, een gebrek aan werkingsbudget voor vertalingen, het feit dat de interne dienst van de FOD vertalingen voor de Hoge Gezondheidsraad geen prioriteit geeft en die interne dienst ook overbelast is en de afschaffing van de DeepL Prolicenties in 2025 wegens problemen van vertrouwelijkheid en cybersecurity. Dat is een suboptimale situatie, gezien het grote belang van de adviezen van de Hoge Gezondheidsraad voor de gezondheid van onze bevolking. Zoals de Vaste Commissie voor Taaltoezicht reeds heeft vastgesteld in advies nr. 54.065 van 13 mei 2022, is het exclusieve gebruik van het Engels niet in overeenstemming met de taalwetten. De Hoge Gezondheidsraad is een centrale dienst in de zin van de samengevoegde wetten op het taalgebruik. Luidens artikel 40 van de SWT moeten de berichten en mededelingen die de centrale diensten rechtstreeks aan het publiek richten, in het Nederlands en in het Frans worden opgesteld. Met de Duitstalige Gemeenschap werd overeengekomen dat, wanneer zij het belangrijk acht dat een advies in het Duits beschikbaar is, zij de Hoge Gezondheidsraad daarvan op de hoogte brengt. Die laatste zal dan zijn uiterste best doen om dat advies zo snel mogelijk in het Duits te vertalen. Ik heb de Hoge Gezondheidsraad en de FOD met aandrang gevraagd om het probleem zo snel mogelijk op te lossen, zodat de taalwetten onverkort worden nageleefd. Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg publiceert al zijn adviezen in het Nederlands en het Frans en is niet van plan dat te veranderen. Het wetenschappelijke rapport waarop de adviezen zijn gebaseerd en dat door buitenlandse wetenschappers wordt geconsulteerd en becommentarieerd, is doorgaans beschikbaar in het Engels.

Frieda Gijbels (N-VA): Mijnheer de minister, ik vind het zeer positief dat u de bezorgdheid deelt en dat u zult aandringen op het beschikbaar stellen van de adviezen, minstens in het Nederlands en het Frans en indien mogelijk ook in het Duits. Ik denk dat het bijzonder belangrijk is dat gezondheidsinformatie voor iedereen toegankelijk is. Uiteindelijk draagt iedereen daar immers financieel aan bij. Ik dring erop aan dat dat ook gebeurt in goed begrijpelijk Nederlands en Frans. Zo kan iedereen maximaal gebruikmaken van die informatie, correct geïnformeerd worden en toegang krijgen tot wetenschappelijk onderbouwde gegevens, wat beter is dan te moeten voortgaan op informatie op sociale media, die, om het zacht uit te drukken, veel minder onderbouwd is.

Bekijk het fragment: https://media.dekamer.be/meeting/56-018578-U0890/fragment/X7s7S798D6YW6l5Y_pFeWtwuTvosDw_sbg7YUjP36ZHP65XXN6EuYSscnmjeRxXdpkY-tx0ln3Iu5xe7dxkEcLFRGpyLmZW7M4fixtU3RNc